menu
Reisverslagen - schoolinspecteur H. Wijnbeek

Een verslag van de reis langs de scholen in de Noordkop door schoolinspecteur H. Wijnbeek in 1839. Alleen het stuk over Wieringen heb ik hieronder overgenomen van de website van Marry Remery.

Wieringen;

van Texel heb ik mij naar Wieringen begeven. Omstreeks middernacht landde ik er aan en begaf mij naar het voornaamste dorp, Hippolytushof geheeten.
Het Plaatselijk Schooltoezigt van het eiland, van mijne aankomst verwittigd vaardigde des anderen daags in den vroegen morgen twee van deszelfs leden aan mij af, den Hervormden predikant en den notaris. De burgemeester, een zoon van den Leijdschen hoogleeraar van Hengel, was op reis. Al aanstonds aanvaardde ik al wederom op het eenigste voertuig, eene boerenwagen, begeleid van den predikant, eenen togt door het vlakke, overigens aan Texel gelijke en mede door de schapenteelt vermaarde eiland.

De eerste school, die wij bezochten, was in het armelijk gehucht Stroe. De school zag er ook vrij onaanzienlijk uit. Eene bijna vierkante kamer, drie heele, veel te breede tafels, waarvan de banken op veel te verren afstand stonden, en vier banken zonder lessenaars, waren de schoolmeubelen. Voorts stond er een handwagen, een juk en ander boerengereedschap en was er verder alles even slordig. Met het onderwijs was het niet beter gesteld; de bejaarde meester van Jongkind liet ieder kind afzonderlijk voor zijn lessenaar komen en op den ouden trant spellen, d-e, dé, I~e, lé, Iéz-e- n~, zen, lezen; het overige was niet beter. Er waren 29 kinderen ter school. Het inkomen van den onderwijzer is gering en uit dien hoofde zal het moeijelijk zijn hier een goed onderwijzer te bekomen.

Vandaar begaven wij ons naar het dorp Oosterland. Het lokaal, in 1837 gebouwd, is zeer goed aangelegd en van het noodige voorzien. Daags te voren was de onderwijzer naar het Nieuwediep vertrokken. De school werd schoongemaakt en gewit. Ik kon dus niet anders doen dan eenige kinderen bijeen verzamelen en te onderzoeken, wat en hoe zij onderwezen werden. Dit onderzoek liep goed af. Ik bevond dat J. Van Wijn Jr. weliswaar van de klankmethode geen gebruik maakte, doch dat zijn onderwijs in lezen, schrijven en rekenen goede vruchten opleverde. Des winters, wanneer de wegen te slecht zijn voor de wijd uiteenwonende kinderen om naar Oosterland te komen, houdt dezelfde onderwijzer school in het dorp den Oever. Het lokaal is aldaar minder geschikt. De school te Westerland werd vervolgens door mij bezocht. Hier vond ik een nieuw lokaal, doch slecht gebouwd en vochtig. De onderwijzer van de Roos is oud en weinig geschikt. Daar dit dorp niet ver van Hippolytushoef ligt, acht ik het raadzaam, dat de meester met pensioen worde ontslagen en de kinderen in laatstgenoemd dorp ter school gaan. Aldaar is een nieuw, ruim schoollokaal. Het is waar, de meester alhier, vader van van Wijn te Oosterland, is 73 jaar oud en geheel ongeschikt, zoodat het onderwijs rust op den ondermees ter, Hoefnagel geheeten, die zich vrij wel kwijt van zijn taak. Maar indien deze grijsaard ook kan worden ontslagen met pensioen, en zijn zoon van Oosterland naar Hippolytushoef, waar veel meer kinderen ter school gaan dan te Oosterland, wierd verplaatst, alsdan zoude de zaak gevonden zijn. Dezer dagen is een verzoekschrift, daartoe strekkende, ingekomen. Te Hippolytushoef gaan ruim 80 kinderen school.

Reisverslagen:


Pieter van Cuyck: fragment uit "Brieven over Texel en de naby-gelegen eilanden" (1789)
J. Jongkind: verslag op rijm van een wandeling over Wieringen (ongedateerd, ca. 1840)
H. Wijnbeek: het verslag van zijn inspectiereis langs de Noord-Hollandse scholen in 1839
F. Allan: het boek "Het eiland Wieringen en zijne bewoners (1855)


© Pagowirense.nl 1997-2007
naar begin van pagina
Kixtart.nl ||| start / English | geschiedenis | legendes | oude foto's | dorpen | volkslied | links | zoeken