menu
|
menu
| |
|
|
|
de Geschiedenis van Wieringende Polder Waard NieuwlandVoorgeschiedenisZoals elders op deze site al is uitgelegd is Wieringen door de eeuwen heen steeds meer grondgebied kwijt geraakt aan de zee. Eerst was de Friese gouw Wiron al het merendeel van het laaggelegen land kwijt geraakt in de middeleeuwen, waarbij Wieringen een eiland werd. Van de 16e tot de 18e eeuw werd het eiland geregeld geteisterd door zware stormen waarbij dijken doorbraken en land verloren ging. Tijdens een van die stormen, op 16 februari 1683, braken de dijken die men rond de waardgronden ten zuiden van Wieringen had gelegd. De kosten van het herbedijken waren te hoog, dus liet men de zee zijn gang gaan. Ruim 150 jaar later vertelt Jongkind in zijn reisverslag op rijm over de voormalige polder:
(...)
Als gij op dijk langs gaat zoo kunt gij buiten zien Dat daar land is geweest over jaren vijf maal tien Het was een zeer schoon land daar veel hooi wierd geteeld Maar dat is door de zee geheel en al vernield De bedijkingsgeschiedenis van de Polder Waard Nieuwland gaat echter nog veel verder terug dan Jongkind suggereert. Al rond 1400 werd een eerste poging gewaagd het verloren land terug te winnen. In 1502 liep deze polder onder, waarna het 30 jaar duurde voordat de polder weer opnieuw ingedijkt was. Dit herhaalde zich een aantal keren totdat de polder na 1683 verlaten werd. HerinpolderingIn 1845 vatten twee heren, C. Poortman en mr. J. van Hengel, het plan op om een deel van de waardgronden ten zuiden van Wieringen te bedijken en droog te maken. In feite een herinpoldering van de oude Nieuwland polder. Op 8 september kregen zij toestemming van het rijk om 800 hectare waardgrond tussen de kaap van de Stontele en de Poelweg te kopen en in te dijken. Het jaar daarop beginnen de werkzaamheden en een eerste deel van 477 is voor de zomer van 1846 al volledig bedijkt. De overige 330 hectare is niet ingedijkt, want al snel nadat de polder droogviel ging de Maatschappij tot exploitatie van de polder failliet. Men had onvoldoende rekening gehouden met de bodemgesteldheid, die zwaar tegenviel. De grond was zeer slap en veenachtig en daardoor moeilijk te bewerken met de door paarden getrokken ploegen. Pas toen een tweede watermolen in gebruik werd genomen en er rigoreuze maatregelen werden genomen (diepploegen, bredere sloten, meer greppels) kwam er enige verbetering in de situatie.IndelingDe indeling van de polder in kavels is in grote trekken onveranderd gebleven in de 150 jaar dat de polder nu bestaat. Er zijn twee hoofdwegen, de Burgerweg die aansluit op de Elft (de vroegere Koningsweg) en loopt naar de Poldersteigerbrug, en voert tegenwoordig de Wieringermeer in. De andere weg is de Polderweg en ligt hier haaks op. Aan het einde van de Polderweg zijn later nog de Oosterweg richting Oosterland en de Nieuwlanderweg richting Den Oever gekomen. Ondanks de schijnbaar planmatige verkaveling zijn er geen twee kavels die even breed zijn, de meeste waren zelfs niet haaks, al is dat ondertussen wel rechtgetrokken. BoerderijenIn het begin waren er slechts een paar boerderijen in de polder: de Westhoeve en Bouwlust aan de noordkant, net onder de wierdijk, Veldzicht en de Middelhoeve in het midden aan de Polderweg, vervolgens Kaapzicht meer naar het oosten en aan het eind van de Polderweg de Oosthoeve. Alle boerderijen bestaan nog altijd, zij het in geen van de gevallen nog in de originele 19e eeuwse staat. De meesten zijn later herbouwd, alleen de Oosthoeve ziet er nog ouderwets uit, al is deze ook een paar jaar geleden volledig gereconstrueerd.Aan het begin van de Polderweg was vroeger een meekrapstoof. Meekrap is een gewas dat vroeger diende als grondstof voor rode verf. De boerderij die hier stond is zo'n 30 jaar geleden afgebrand, net als de boerderij Con Zelo op de hoek van de Burgerweg en de Polderweg. De moderne schuur met woonhuis dragen echter nog altijd de naam "Mee'stoof". ToekomstDe Polder Waard Nieuwland is altijd een beetje een apart gebied geweest. Het hoorde bij Wieringen, maar was tegelijkertijd ook niet echt Wieringen - qua landschap dan. Toen aan het eind van de 20e eeuw de eerste ideeën met betrekking tot een randmeer geboren werden was de Polder dan ook snel aangewezen als gedeeltelijke locatie van dit meer. Ondertussen zijn de plannen voor dit randmeer - waarmee Wieringen weer het aanzien van een eiland moet krijgen - vergevorderd. Meer over dit plan op de Wieringer Randmeer pagina's van deze site.
| ||||||
